Met de droogte van vorige zomer nog vers in het geheugen – en die van dit moment inmiddels ook al weer scherp op het netvlies – is het duidelijk dat klimaatadaptie steeds meer aan belang wint. AM en groenonderneming Van der Tol vinden elkaar al enige tijd op deze ambitie, onder meer rondom groenprojecten in de stad. Hoe kunnen rood, groen en blauw elkaar versterken? Dat was de inzet van het kennisevent en de ‘greengame’ die AM en Van der Tol gezamenlijk in Laren organiseerden voor externe partners en een aantal medewerkers. Het spel helpt om na te denken over kansen, maatregelen, kosten en opbrengsten.
Het kennisevent vond plaats op een passende locatie: de door landschapsarchitect Piet Ouddolf ingerichte binnentuin van Museum Singer in Laren. Een plek die aantoont dat oude en nieuwe bebouwing uitstekend samen kan gaan met groeninrichting, waardoor veel mensen er geluk en plezier aan beleven. Maarten Markus, projectmanager duurzaamheid, opende de bijeenkomst door de duurzaamheidsstrategie van AM voor het voetlicht te brengen. Klimaatadaptatie is daarin een van de pijlers en bij uitstek geschikt om op gebiedsniveau handen en voeten te geven. Hoe om te gaan met hitte, droogte (en soms ook hevige buien) en de aantasting van de biodiversiteit? ‘AM wil haar verantwoordelijkheid nemen om met haar projecten hierop in te spelen. Het verbinden met partners die op dit gebied veel kennis hebben, zoals Van der Tol, speelt hierin een belangrijke rol.
De next step
Steden moeten anders ingericht worden vanwege het veranderende klimaat maar kunnen daardoor ook aan kwaliteit winnen. Voor AM ligt de uitdaging voor om al in de ambitiefase van projecten deze ambitie mee te nemen. In steeds meer projecten gebeurt dat al concreet, zoals in Rijswijk (Eiland de Oevers), Amsterdam (Bajes Kwartier) en Nijmegen (Hart van de Waalsprong) en Zaanstad (Eilanden van Hain). Markus: ‘De vraag is nu: wat kan de next step zijn? Hoe kunnen we klimaatadaptie nog explicieter voor het voetlicht brengen, ook bijvoorbeeld in de marketing en positionering van gebieden?’
AM-landschapsarchitect en conceptontwikkelaar Frank Vonk haakte daarop aan, door te pleiten voor een overkoepelende aanpak waarin het ‘stedelijk metabolisme’ centraal staat: alle stromen binnen een gebied, van energie tot en met afval en water. ‘Alles werkt op elkaar in en daarom hebben we ook alle disciplines en partijen nodig die hiervoor verantwoordelijk zijn c.q. hierover kennis bezitten.’
Waarde creëren
AM zelf zet in haar strategie met voorrang in op de onderwerpen water, hittestress en biodiversiteit. Bodemdaling en overstromingsgevaar worden ook erkend als belangwekkend maar hierop heeft de gebiedsontwikkelaar minder invloed, aldus Vonk. ‘In onze visie creëren klimaatmaatregelen waarde; zij beïnvloeden de gezondheid van onze klanten. Ze leiden tot een aantrekkelijke leefomgeving en zorgen voor veerkracht en veiligheid.’ Een goed voorbeeld is de planontwikkeling voor het Landgoed Wickevoort in Haarlemmermeer, waar het versterken van de groen/blauwe structuur wordt aangegrepen om bewoners-zelfbeheer en placemaking mee vorm te geven. ‘Tuinaanleg is goed voor de biodiversiteit maar ook voor de voedselproductie en het ontmoeten van andere bewoners. En het helpt de businesscase!’
Inmiddels zet ook de overheid hier vol op in. Zo is het gedachtegoed over het stedelijk metabolisme ook opgenomen in de Nationale Omgevingsvisie. Gemeenten zijn sinds 2017 lokaal bezig met de verplichte ‘stresstest’ en ook provinciaal vinden initiatieven plaats, zoals het Convenant Klimaatadaptief Bouwen van de provincie Zuid-Holland uit oktober 2018 (ook AM is een van de ondertekenaars). ‘Hier rollen concrete maatregelen en minimumeisen uit voort waar iedereen mee aan de slag kan.’ Volgens Frank Vonk is het zaak dat ontwikkelaars, bouwers, ontwerpers en andere partijen zich hieraan committeren: ‘Klimaatadaptatie is niet moeilijk, het is vooral zaak het goed te verankeren!’
Klik hier om het volledige verslag van het kennisevent te lezen. Bekijk hieronder ook de impressie van deze dag.
Kennisevent AM en Van der Tol from AM on Vimeo.